ادوبی ابزار جدیدی برای کنترل استفاده از تصاویر در آموزش هوش مصنوعی معرفی کرد

برای سال‌ها، وب‌سایت‌ها اطلاعاتی در مورد ربات‌های خزش (crawlers) که مجاز به دسترسی به سایتشان نبودند، در فایلی به نام robots.txt قرار می‌دادند. شرکت ادوبی (Adobe)، با هدف ایجاد استانداردی مشابه برای تصاویر، ابزار جدیدی را به مجموعه قابلیت‌های "اعتبار محتوا" (Content Credentials) اضافه کرده است. این اقدام به منظور ارائه کنترل بیشتر به خالقان محتوا بر آثاری صورت می‌گیرد که برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی (AI models) استفاده می‌شوند.

چالش اصلی ادوبی در این مسیر، متقاعد کردن شرکت‌های هوش مصنوعی برای پایبندی به استاندارد آن‌هاست، به خصوص با توجه به اینکه خزنده‌های هوش مصنوعی از قبل نیز تمایل به نادیده گرفتن درخواست‌های موجود در فایل robots.txt داشته‌اند.

اعتبار محتوا مجموعه‌ای از اطلاعات فراداده‌ای (metadata) در فایل‌های رسانه‌ای است که برای شناسایی اصالت و مالکیت استفاده می‌شود. این قابلیت نوعی پیاده‌سازی استاندارد ائتلاف برای اصالت و منشأ محتوا (Coalition for Content Provenance and Authenticity - C2PA) است.

ادوبی در حال انتشار یک ابزار تحت وب جدید است که به تولیدکنندگان محتوا اجازه می‌دهد حتی اگر تصاویر خود را با ابزارهای خود ادوبی ایجاد یا ویرایش نکرده باشند، اعتبار محتوا را به آن‌ها ضمیمه کنند. علاوه بر این، این ابزار راهی برای خالقان محتوا فراهم می‌کند تا به شرکت‌های هوش مصنوعی سیگنال دهند که نباید از آن تصویر خاص برای آموزش مدل‌ها استفاده کنند.

برنامه وب جدید ادوبی با نام Adobe Content Authenticity App به کاربران امکان می‌دهد مشخصات خود از جمله نام و حساب‌های شبکه‌های اجتماعی (social media accounts) را به فایل‌ها ضمیمه کنند. کاربران می‌توانند این مشخصات را به صورت همزمان به حداکثر ۵۰ فایل JPG یا PNG ضمیمه کنند.

ادوبی برای افزایش اعتبار این فرآیند با لینکدین (LinkedIn) همکاری کرده است تا از برنامه تأیید هویت این پلتفرم که متعلق به مایکروسافت (Microsoft) است، استفاده کند. این همکاری به اثبات این موضوع کمک می‌کند که فردی که اعتبار محتوا را به تصویر ضمیمه می‌کند، نام تأیید شده‌ای در لینکدین دارد. کاربران همچنین می‌توانند پروفایل‌های اینستاگرام (Instagram) یا ایکس (X) خود را به تصویر ضمیمه کنند، اما در حال حاضر هیچ یکپارچه‌سازی برای تأیید هویت در این پلتفرم‌ها وجود ندارد.

همین برنامه وب به کاربران امکان می‌دهد با تیک زدن یک گزینه، سیگنال دهند که تصاویر آن‌ها نباید برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی استفاده شود.

هرچند این گزینه در برنامه و در نهایت در فراداده تصویر (همراه با اعتبار محتوا) وجود دارد، اما ادوبی هنوز هیچ توافق‌نامه‌ای با هیچ یک از توسعه‌دهندگان اصلی مدل‌های هوش مصنوعی برای پذیرش این استاندارد امضا نکرده است. این شرکت اعلام کرده که در حال مذاکره با تمام توسعه‌دهندگان برتر مدل‌های هوش مصنوعی برای ترغیب آن‌ها به استفاده و احترام به این استاندارد است.

هدف ادوبی در ارائه ابزاری برای نشانه‌گذاری داده‌های آموزشی هوش مصنوعی (AI training data) قابل تحسین است، اما این ابتکار تنها در صورتی موفق خواهد شد که شرکت‌های هوش مصنوعی این استاندارد را بپذیرند و به نشانه‌های آن احترام بگذارند.

سال گذشته، پیاده‌سازی برچسب‌های خودکار متا (Meta) برای تصاویر در پلتفرم‌هایش جنجال به پا کرد، زیرا عکاسان از برچسب خوردن تصاویر ویرایش شده خود با عنوان "ساخته شده با هوش مصنوعی" (Made with AI) شکایت داشتند. متا بعداً این برچسب را به "اطلاعات هوش مصنوعی" (AI info) تغییر داد. این اتفاق نشان داد که اگرچه متا و ادوبی هر دو بخشی از کمیته راهبری C2PA هستند، اما تفاوت‌هایی در نحوه پیاده‌سازی استانداردها در پلتفرم‌های مختلف وجود دارد.

اندی پارسون (Andy Parson)، مدیر ارشد طرح اصالت محتوا (Content Authenticity Initiative) در ادوبی، گفت که این شرکت برنامه جدید اعتبار محتوا را با در نظر گرفتن نیازهای تولیدکنندگان محتوا ساخته است. با توجه به اینکه مقررات مربوط به حق نسخه‌برداری (copyright) و داده‌های آموزشی هوش مصنوعی در سراسر جهان پراکنده و نامشخص هستند، ادوبی می‌خواهد با این برنامه راهی به تولیدکنندگان محتوا بدهد تا نیت خود را در مورد پلتفرم‌های هوش مصنوعی مشخص کنند. پارسون در گفتگو با تک‌کرانچ (TechCrunch) اظهار داشت: «خالقان محتوا راه ساده‌ای می‌خواهند تا نشان دهند که مایل نیستند محتوای آن‌ها برای آموزش هوش مصنوعی مولد (gen AI training) استفاده شود. ما از خالقان محتوا و آژانس‌های کوچک شنیده‌ایم که آن‌ها کنترل بیشتری بر آثار خود [در مورد استفاده از آن‌ها برای آموزش هوش مصنوعی] می‌خواهند.»

ادوبی همچنین در حال انتشار یک افزونه کروم (Chrome extension) است تا کاربران بتوانند تصاویری را که دارای اعتبار محتوا هستند، شناسایی کنند. این شرکت اعلام کرد که در برنامه اعتبار محتوا، ترکیبی از اثرانگشت دیجیتال (digital fingerprinting)، واترمارکینگ متن‌باز (open source watermarking) و فراداده رمزنگاری شده (crypto metadata) را برای جاسازی فراداده‌ها در پیکسل‌های مختلف تصویر به کار می‌برد، به طوری که حتی اگر تصویر ویرایش شود، فراداده‌ها دست نخورده باقی می‌مانند. این بدان معناست که کاربران می‌توانند با استفاده از افزونه کروم، اعتبار محتوا را حتی در پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام که به طور پیش‌فرض از این استاندارد پشتیبانی نمی‌کنند، بررسی کنند. کاربرانی که تصویر دارای اعتبار محتوا را مشاهده کنند، یک نماد کوچک "CR" روی آن خواهند دید.

در دنیایی که بحث زیادی در مورد هوش مصنوعی و هنر وجود دارد، پارسون می‌گوید C2PA معتقد به اظهار نظر یا تعیین تعریف هنر نیست. اما او باور دارد که اعتبار محتوا می‌تواند یک نشانگر مهم برای مالکیت باشد. پارسون گفت: «یک ناحیه خاکستری [زمانی که تصویر با استفاده از هوش مصنوعی ویرایش می‌شود، اما صددرصد توسط هوش مصنوعی تولید نشده است] وجود دارد، و آنچه ما می‌گوییم این است که به هنرمندان و خالقان اجازه دهیم کار خود را امضا کرده و مالکیت آن را ادعا کنند. این به معنای قانونی بودن حق مالکیت معنوی (IP) یا قابلیت حق نسخه‌برداری (copyrightable) نیست، بلکه صرفاً نشان می‌دهد که شخصی آن را ایجاد کرده است.»

ادوبی گفته است که هرچند ابزار جدیدش برای تصاویر طراحی شده است، اما قصد دارد در آینده پشتیبانی از ویدئو و صدا را نیز به آن اضافه کند.